Gospodarka
| Rzemiosło wiejskie |
|
Rzemiosło wiejskie w Szynwałdzie
Gospodarstwo chłopskie przez wieki było jednostką samowystarczalną. W jego obrębie zaspokajano potrzeby codziennej egzystencji, zdobywano pożywienie, zapewniano sobie okrycie, budowano i utrzymywano mieszkanie. Chłopi z powodu braku pieniędzy, sami musieli wykonywać wiele narzędzi potrzebnych do pracy, każdy w miarę swoich możliwości i zdolności pracował na rzecz rodziny. Kobiety zajmowały się przede wszystkim przygotowaniem posiłku, obróbką włókna, tkactwem, szyciem bielizny i ubrań. Mężczyźni wykonywali prace związane z obróbką drewna, rymarskie, szewskie. Trudniejsze prace, wymagające dobrze wyposażonego warsztatu i wiedzy fachowej, wykonywali wiejscy rzemieślnicy. Z czasem zaczęły powstawać ośrodki rzemiosła, które rozprowadzały swoje produkty na znacznym terenie. Pod koniec XIX w. rozpoczęto fabryczną produkcję maszyn i narzędzi rolniczych, wyrób gotowych ubrań i sprzętów domowych. Doprowadziło to do głębokich przemian w sposobie gospodarowania i życia na wsi.
W 1581 r. w Szynwałdzie odnotowano: 5 rzemieślników, 4 kijaków, 1 duda W 1629 r. - 5 artifex (rzemieślnicy), 4 kijaków, 2 molendinum hereditaris (młyny) W 1753 r. - 1 blecharz, 2 młynarzy W 1777 r. - 2 młynarzy, 14 tkaczy, 1 szewc
Wykaz rzemieślników działających w Szynwałdzie zawarty w publikacji: Księga Adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1926/27
Bednarze: Czekaj B., Medard B., Micek B., Stańczyk S. Cieśle: Chrupek J., Galus J., Kantor F., Laska J., Niedźwiecki K., Tomasiewicz M. Fryzjerzy: Jop J., Kurek P. Kasy pożyczk.-oszczędn.: Kasa Stefczyka Kolonjalne artykuły: Kółko Rolnicze, Kusek Jan Kołodzieje: Danik J., Gębica J., Kantor J., Srebro J., Tragarz F. Koszykarze: Kantor T., Kurek W., Micek Jan, Plebanek J., Szczęch W. Kowale: Iwan P., Micek S., Zegar T., Zięba T. Krawcy: Antosz F., Jop S., Micek J. Mleczarskie zakłady: Spółka Mleczarska Murarze: Gawron K., Partyka W. Rzeźnicy: Tragarz W. Stolarze: Mazur F., Niemiec S., Prokop L., Tryba J., Zięba J. Szczotkarze: Antosz J. Szewcy: Augustyn W., Nalepka W., Sarnecki S., Smoleń P., Walaszek S., Wardzała P. Tytoniowe wyroby: Niedźwiecki N., Robak P.
Wykaz rzemieślników działających w Szynwałdzie sporządzony na podstawie różnych źródeł pisanych i relacji mieszkańców
Cieśle: Antosz Alojzy, Antosz Kazimierz, Antosz Walenty, Augustyn Kazimierz, Boruch Tomasz, Brudny Franciszek, Brudny Jan, Brudny Józef, Chrostek Stanisław, Chrupek Jan, Chrupek Stanisław, Galus Józef, Galus Franciszek, Galus Władysław, Kantor Józef, Kantor Franciszek, Kępowicz Antoni, Kępowicz Jakub, Kępowicz Jan, Kołodziej Władysław, Kopacz Roman, Kopacz Stanisław, Kozioł Kazimierz, Krakowski Bronisław, Laska Jan, Laska Józef, Laska Stanisław, Mazur Franciszek, Mazur Tomasz, Mącior Józef, Plebanek Jan, Plebanek Wojciech, Tomasiewicz Jan, Tryba Józef, Zabawa Stanisław, Zięba Józef, Zięba Stanisław, Żywiec Józef Kołodzieje: Chrupek Jan, Danik Jan, Danik Józef, Kępowicz Antoni, Micek Józef Kowale: Gawron Stanisław, Iwan Mateusz, Iwan Piotr, Madeja Józef, Micek Stanisław, Srebro Władysław, Stańczyk Stanisław, Szczęch Tadeusz, Zegar Jan, Zegar Józef, Zegar Ludwik, Zegar Tadeusz, Zegar Tadeusz (syn Józefa Zegara), Zegar Tomasz, Zięba Teofil Krawcy: Antosz Franciszek, Antosz Józef, Antosz Stefania, Brożek, Chrupek Katarzyna, Galus Stefania, Hetman Maria, Iwan Katarzyna, Jop Stanisław, Kantor Agnieszka, Kantor Maria, Kasztelewicz Wiktor, Krakowski Stanisław, Micek Franciszek, Micek Józef, Micek Katarzyna, Niedźwiecka Maria, Plebanek Jan (szył sutanny), Plebanek Maria, Plebanek Stefania, Sambora Zofia, Sarad Agnieszka, Smoleń Stanisława, Smoleń Stefania, Smoleń Tadeusz, Stańczyk Anna, Stańczyk Maria, Szczęch Katarzyna, Tragarz Józef, Tragarz Maria, Zabawa Stanisław (szył kożuchy), Zegar Maria Hafty: Stańczyk Martyna, Stańczyk Izabela Koronki: Gądek Maria (wyszywała również gorsety do stroju krakowskiego), Zegar Maria Masarze: Antosz Józef, Bernaś Stanisław, Brudny Józef, Galus Władysław, Gębica Ludwik, Niedźwiecki Józef, Niedźwiecki Tomasz, Prokop Kazimierz, Stańczyk Franciszek, Stańczyk Marian, Stańczyk Stanisław, Szatko Jan, Szatko Stanisław, Szczęch Kazimierz Młynarze: Prokop Jan, Smoleń Władysław Murarze: Hetman Stanisław, Iwan Franciszek, Kępowicz Antoni, Laska Józef, Madeja Józef, Nalepka Józef, Plebanek Stanisław, Smoleń Stanisław, Szatko Bronisław, Szczęch Jan Rymarze: Pieniądz Stanisław, Szatko Franciszek Stolarze: Antosz Michał (rzeźbił ramy i figurki), Boruch Kasper (robił trumny), Brudny Józef, Chrostek Stanisław, Galus Franciszek, Kantor Józef, Laska Józef, Madeja Wojciech, Mazur Tomasz, Micek Czesław (robił trumny), Niemiec Stanisław, Plebanek Józef (wykonał ołtarz w Trzemesnej do starej kaplicy), Prokop Bronisław, Prokop Ludwik (wyrabiał kuferki), Rąpała Józef (wykonał Wielki Ołtarz), Rynkal Stanisław, Stańczyk Ludwik, Stańczyk Władysław (robił trumny), Szczęch Jan, Szczęch Józef, Tragarz Franciszek, Zegar Józef (wykonał ołtarze boczne), Zięba Józef Szewcy: Augustyn, Chrostek Jan, Chrupek Wojciech, Iwan Stanisław, Iwan Maciej, Kantor Antoni, Kozioł Walenty, Kusek Jan, Kusek Ludwik, Kusek Tomasz, Nalepka Wojciech, Niedźwiecki Ludwik, Pawłowicz Józef, Piątek Józef, Plebanek Jakub, Robak Jan, Smoleń Piotr, Słowik Jan, Stańczyk Stanisław, Wardzała Piotr, Zegar Stanisław, Zięba Jan, Zięba Józef, Żywiec Maria (instruktorka szewstwa w zakładzie) Tkacze (Knopy): Galus Maria, Iwan Maria, Iwan Kazimierz, Mora Anna, Mora Maria, Niemiec Katarzyna, Plebanek Walenty, Stańczyk Agnieszka, Szatko Agnieszka, Zegar Stanisław Zduny: Gawron Jan, Gawron Franciszek, Kępowicz Antoni, Lorek Władysław, Partyka Jakub, Partyka Józef, Sarad Władysław, Szynka Edward Lutowanie: Śrutek Józef (lutował garnki, robił zapalniczki, naprawiał zegary, szklił okna), Tryba Piotr Baty: Plebanek Sebastian Powrozy: Kołodziej Jan, Niedźwiecki Tomasz, Srebro Władysław Gromnice i świece: Galus Antoni, Hetman Jan, Jop Jan, Kopacz Józef, Krakowski Tomasz, Zegar Stanisław Opałki: Niemiec Łukasz Słomiane kapelusze: Plebanek Sebastian Snopki na strzechę: Kantor Jan, Plebanek Sebastian, Śliwa Jan Studnie: Kusek Stanisław, Kępowicz Antoni, Hołda Franciszek
Kantor Jan: naprawiał zegary, parasole, maszyny do szycia, wagi, robił zapalniczki, krzesła z wikliny Kantor Tomasz: robił koszyki, plecione krzesła, był fryzjerem Kusek Władysław: robił półkoszki na wozy, koszyki, koszyczki dla dzieci, kosiary Srebro Władysław: robił wozy, kolce do pługa, cebrzyki, beczki na kapustę
Znachorzy: Antosz Jan (leczył ziołami), Chrupek Anna (spalała różę), Dziurawiec Anna (stawiała pijawki i bańki), Niemiec Józef (wyrywał zęby i składał złamane kończyny), Plebanek Jakub, Tomasiewicz Piotr (wyrywał zęby) Położne: Stańczyk Maria, Kasztelewicz Stefania, Szczęch Agnieszka, Plebanek Ewa Weterynarze: Boruch Józef, Chrupek Józef, Jop Ludwik, Jop Wojciech, Jop Władysław, Mazur Jan, Mazur Józef, Plebanek Stanisław, Stasior Franciszek, Szczęch Stanisław
Antosz Jan: był organistą w katedrze tarnowskiej Boruch Kasper: był pisarzem wiejskim przed I wojną światową, pisał podania, wypełniał druki
Wykaz źródeł
|
