Nazwa polska |
Brzoza brodawkowata
|
Nazwa łacińska |
Betula pendula Roth
|
Synonimy |
Brzoza zwisła, Brzoza gruczołkowata
Betula verrucosa Ehrh.
|
Rodzina |
Brzozowate - Betulaceae
|
Status we florze polskiej |
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.
|



Kora |
Cienka, biała, łuszcząca się okrężnie, u nasady starych pni gruba, czarna i spękana. Istnieją formy o ciemnej, nie bielejącej korze (brak betulinolu), spotykane na pogórzu i w niższych położeniach górskich.
|



Pędy |
Pokryte twardymi brodawkami, szorstkie, nieowłosione, młode brązowoczerwone, błyszczące z białymi brodawkami.
Blizny liściowe małe, z trzema śladami wiązek przewodzących.
|

Pąki |
Na końcach często błyszczące z powodu pokrywającej je wydzieliny. Pąki wierzchołkowe wąskojajowate, spiczaste, nie większe od pąków bocznych. Pąki boczne wąskojajowate, odstające, długości do 8 mm. Łuski pąków brązowe, na końcu zaokrąglone.
|


Liście |
Po 2(3) na krótkopędach. Trójkątne lub rombowe, 3-7 cm długości, z nasadą zwykle szerokoklinowatą, podwójnie piłkowane, nagie, czasem nieco szorstkie. 6-7 par nerwów bocznych. Najmłodsze liście lepkie. Ogonek liściowy nagi, 2-3 cm długości.
|




Kwiaty |
Pręcikowe i słupkowe zebrane w walcowate gęste kotki.Łuski kwiatowe odpadające wraz z owocami.
|
Kwitnienie |
V
|

Owoce |
Drobne orzechy, oskrzydlone. Skrzydełka 2-3 razy szersze od orzecha.
|



Korzeń |
Płytki system korzeniowy.
|
Występowanie |
Europa i Azja, po środkową Syberię. W Polsce bardzo pospolita.
|
Siedlisko |
Częsta w borach sosnowych i mieszanych, nieużytkach, przydrożach. Gatunek pionierski, może rosnąć na wydmach, gruzowiskach, ruinach. Dobrze znosi zanieczyszczenie atmosfery. Tworzy zwarte zespoły - brzeziny.
|
Gleba |
Sucha, piaszczysta, jałowa.
|
Zastosowanie |
Do rekultywacji.
Sok wykorzystywano kiedyś do wyrobu piwa, octu, syropu.
Z kory otrzymywano dziegieć.
Odwaru z liści zbieranych na początku lata, używano do farbowania papieru i tkanin, na żółto, żółtozielono, brunatnoczarno. Sadza, powstająca przy spalaniu kory brzozowej, była używana do wyrobu czarnego tuszu i farby drukarskiej.
Obecnie z gałązek brzozowych robi się miotły.
|
Właściwości lecznicze |
Liście są stosowane w leczeniu chorób skórnych, do kąpieli i do produkcji wody do włosów. Mają także sielne działanei moczopędne i wchodzą w skład mieszanek ziołowych stosowanych w niektórych schorzeniach dróg moczowych.
Pączki brzozowe są stosowane jako środek żółciopędny, a także zewnętrznie przy wypryskachi liszajach.
|
Odmiany |
Kilka odmian ozdobnych o koronie parasolowatej i stożkowatej, o liściach purpurowych i wcinanych.
|
|