Nazwa polska |
Jodła pospolita
|
Nazwa łacińska |
Abies alba Mill.
|
Synonimy |
Jodła biała
Abies pectinata (Lam.) DC
|
Rodzina |
Sosnowate - Pinaceae
|
Status we florze polskiej |
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.
|
Roślina |
Drzewo jednopienne, żyjące do 600 lat.
|
Wysokość |
30-50(60) m
|
Pokrój |
Korona za młodu stożkowata, później na szczycie płaska. Pędy i gałęzie odstające mniej lub bardziej poziomo, wyrastają w postaci regularnych okółków.
|
Kora |
Długo gładka i jasna, popielatoszara, z pęcherzykami żywicy.
|

Pędy |
Szare lub bladobrązowe, pokryte krótkimi włoskami.
|
Pąki |
Brązowe, jajowate, bez żywicy.
|

Liście |
Igły ustawione płasko po dwu stronach gałązek, z nalotem woskowym w postaci dwóch białych pasków, widocznych na spodniej stronie igły. Długości 1,5-3 cm, ciemnozielone i błyszczące, wierzchołki zaokrąglone lub nieznacznie wcięte, nie kłujące. Trwałość igieł 7-11 lat.
|




Kwiaty |
Kwiatostan męski żółty, długości 2-2,5 cm, zbudowany z licznych łuskowatych pręcików, spiralnie ustawionych na osi, każdy z 2 workami pyłkowymi po spodniej stronie. Kwiatostan żeński w postaci zielonkawej, jajowatej szyszki, długości 6 cm, wzniesionej ku górze, złożonej z łusek nasiennych, z 2 zalążniami na wewnętrznej stronie. Po zapłodnieniu zalążków szyszka rozrasta się do 15 cm długości, a jej łuski drewnieją.
|
Kwitnienie |
IV-V
|
Owoce |
Szyszki walcowate, 10-15 cm długości, często zażywiczone, łuski wspierające nieco wystające i wywinięte. Po dojrzeniu nasion, zwykle około połowy września, zmieniają barwę z zielonej na szarobrązową. Po całkowitym dojrzeniu łuski odpadają od osi i szyszka rozsypuje się już na drzewie, pozostawiając na pędzie sterczący trzpień.
Pierwsze szyszki pojawiają się w wieku ok. 30 lat.
|

Nasiona |
Nieforemnie trójgraniaste, długości ok. 10 mm z błoniastym, przyrośniętym skrzydełkiem z jednej strony całkowicie, a z drugiej wąskim paskiem przy brzegach, długości ok. 15 mm. Barwa nasion może być żółtobrązowa lub ciemnobrązowa. W okrywie nasiennej znajdują się pęcherzyki żywiczne.
Masa 1000 nasion w Polsce wynosi średnio 50,3 g.
|


Korzeń |
System korzeniowy głęboki, palowy, silnie rozwinięty.
|
Występowanie |
Środkowa i południowa Europa, zwykle w górach. W Polsce pospolita w Sudetach i Karpatach, ponadto na Nizinie Śląskiej i wyżynach południowej Polski. W północnej części kraju wyłącznie sadzona.
|
Siedlisko |
Występuje w lasach mieszanych, najliczniej w dolnym reglu, często z bukiem, dębem lub w czystych drzewostanach - jedlinach (Abietetum).
|
Gleba |
Głęboka, żyzna i świeża. Źle rośnie na glebach mokrych i podmokłych, suchych piaszczystych i ciężkich gliniastych.
|
Wymagania |
Nie znosi suszy i upałów, skoków temperatur, zanieczyszczonego powietrza.
Drzewo cienioznośne, w młodości cieniolubne. |
Zastosowanie |
Olejek w przemyśle kosmetycznym.
|
Właściwości lecznicze |
Wykorzystuje się olejek jodłowy przy bólach reumatycznych.
|
|