Nazwa polska |
Kruszyna pospolita
|
Nazwa łacińska |
Frangula alnus Mill.
|
Synonimy |
Szakłak kruszyna, Kruszewina
Rhamnus frangula L.
|
Rodzina |
Szakłakowate - Rhamnaceae
|
Status we florze polskiej |
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.
|
Ochrona |
Takson objęty ochroną częściową.
|
Roślina |
Krzew jednopienny.
|


Wysokość |
5(7) m
|
Pokrój |
Posiada odrosty korzeniowe.
|
Kora |
Szara z jasnymi cętkami.
|

Pędy |
Gładkie, brązowoczerwone lub brązowoczarne, wierzchołki młodych pędów i pączki liściowe okryte brunatnym kutnerem.
|
Pąki |
Złożone ze ściśniętych, filcowato owłosionych liści, brak typowych łusek okrywających. Wierzchołkowe okrągłe lub jajowate, nieznacznie większe od pąków bocznych. Boczne jajowate, zaostrzone, przylegające lub odstające. Blizny liściowe z trzema śladami wiązek przewodzących.
|

Liście |
Skrętoległe, szerokoeliptyczne lub odwrotniejajowate, całobrzegie, długości 3-8(12) cm, z wierzchu ciemnozielone, spodem jaśniejsze, z 6-9 parami nerwów bocznych, brzegiem silnie łukowato wygiętych.
|



Kwiaty |
Drobne, 5-krotne, na krótkich szypułkach, w kątach liści pojedynczo lub skupione po 2-7. Płatki zielonawobiałe, nieco krótsze od działek kielicha, zwężone w paznokietek. Pręciki krótsze od płatków. Kwiaty miododajne.
|
Kwitnienie |
V-VIII(IX)
|


Owoce |
Pestkowce, kuliste. Najpierw zielone, później czerwone a dojrzałe czarne o fioletowym odcieniu, 2(3) płaskimi nasionami. VII-IX(X)
|



Nasiona |
Kiełkują hypogeicznie.
|
Występowanie |
Pospolita w całej Polsce.
|
Siedlisko |
Odznacza się szeroką skalą ekologiczną. Wchodzi w skład podszytu różnych zbiorowisk borów szpilkowych i mieszanych, lasów liściastych, olsów i zarośli łozowych oraz acydofilnych dąbrów. Rośnie też na torfowiskach, brzegach rzek i jezior, mokrych łąkach.
|
Gleba |
Różne typy gleb, o odczynie od pH 3,5 do pH 8,0.
|
Zastosowanie |
Z drewna robi się węgiel rysunkowy.
|
Właściwości lecznicze |
Surowiec- kora i owoce.
Składniki chemiczne - kora zawiera antraglikozydy, alkaloidy peptydowe, flawonoidy, garbniki, saponiny. Owoce zawierają antrazwiązki, garbniki, saponiny, flawonoidy.
Kora stosowana jest jako środek rozwalniający, żółciopędny i czyszczący krew. Świeża kora ma działanie wymiotne, lecz po suszeniu 2-godzinnym w temp. 100 C lub po dłuższym przechowywaniu (rok) właściwości trujące znikają. Owoce działają rozwalniająco i żółciopędnie.
|
|