Nazwa polska |
Olsza szara
|
Nazwa łacińska |
Alnus incana (L.) Moench
|
Synonimy |
Olsza biała
Alnus lanuginosa Gilib
|
Rodzina |
Brzozowate - Betulaceae
|
Status we florze polskiej |
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.
|
Roślina |
Drzewo, czasem wysoki, wielopniowy krzew.
|

Kora |
Gładka, szaropopielata.
|

Pędy |
Młode gałązki szarozielone lub czerwonofioletowe, okryte szarym kutnerem. Blizny liściowe z trzema śladami wiązek przewodzących, które niekiedy zlewają się ze sobą.
|

Pąki |
Wierzchołkowe szeroko lub spiczastojajowate, nie większe od pąków bocznych. Boczne jajowate, osadzone na wyraźnych trzonkach, najczęściej przylegające, niekiedy lepkie. Łuski pąków czerwonofioletowe, początkowo gęsto owłosione, później nagie.
|

Liście |
Ustawione skrętolegle, z wąskimi przylistkami, ogonki owłosione. Blaszka szerokoeliptyczna lub jajowata, na szczycie zaostrzona, w nasadzie klinowata lub zaokrąglona, brzegien rzadko zatokowo wrębna i ostro ząbkowana, za młodu owłosiona, później z wierzchu naga, ciemnozielona.
|


Kwiaty |
Kwiaty męskie wyrastające po 3 w kątach przysadek, zebrane w brunatnoczerwone, walcowate, kotkowate kwiatostany długości 7-10 cm. Kwiat zbudowany z 4 czerwonych działek okwiatu i z 4 pręcików o nitkach zielonych i pylnikach żółtych. Kotki żeńskie prawie siedzące, czerwonobrunatne, długości 2-3 mm, utworzone z kwiatów bez okwiatu, stojących po 2 w kątach przysadek zrośniętych z 4 podkwiatkami w 5 klapowe łuski owocowe, drewniejące po przekwitnieniu. Słupek dolny, z 2 nitkowatymi szyjkami.
|
Kwitnienie |
III-IV
|
Owoce |
Owocostan przypominający jajowatą szyszeczkę długości do 12 mm.
|


Nasiona |
Owocki w postaci żółtobrązowych orzeszków wąsko, błoniasto oskrzydlonych.
|
Występowanie |
Europa, Azja. W Polsce w Sudetach i Karpatach oraz na obszarach przyległych. Pospolita w reglu dolnym. Ponadto na wyżynach południowej Polski, w Kotlinie Śląskiej, na Pomorzu oraz na pozostałym obszarze wzdłuż rzek.
|
Siedlisko |
Rośnie nad brzegami rzek i potoków, w śródleśnych miejscach z wysiękiem wody. Gatunek charakterystyczny dla górskich lasów łęgowych. Tworzy olszynki karpackie (Alnetum incanae). Gatunek pionierski i glebochronny.
|
Gleba |
Różnorodna.
|
Zastosowanie |
Kora jest używana do garbowania skór i barwienia.
|
Właściwości lecznicze |
Surowiec - kora i liście.
Składniki chemiczne - w skład kory i liści wchodzą flawonoidy, kwasy organiczne, garbniki.
Kora, liście i szyszeczki były używane w lecznictwie ludowym jako środek ściągający w dolegliwościach żołądkowych.
|
|