|
| Nazwa polska |
Świerk pospolity
|
| Nazwa łacińska |
Picea abies (L.) H. Karst.
|
| Synonimy |
Picea excelsa (Lam. & DC.) Link
|
| Rodzina |
Sosnowate - Pinaceae
|
| Status we florze polskiej |
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.
|
| Roślina |
Drzewo jednopienne.
|
| Wysokość |
40(50) m
|
| Szerokość |
Średnica pnia 1-1,3 m.
|
| Pokrój |
Korona zwężająca się ku wierzchołkowi, gałązki odstające lub zwisające.
|
 
| Drewno |
Posiada przewody żywiczne w drewnie. Średnica pnia 1,5-2 m.
|
| Kora |
Na pniu spękana, rdzawobrunatna, złuszczająca się.
|
| Pędy |
Nagie lub nieznacznie owłosione, zwykle brązowe lub czerwonawe.
|
| Pąki |
Wierzchołkowe tępostożkowate lub spiczastojajowate, nie większe lub tylko nieznacznie większe od pąków bocznych. Boczne wąskie, jajowate, odstające. Łuski pąków jasno lub ciemnobrązowe, najczęściej spiczaste, brzegi łusek ciemnobrązowe lub czarne.
|
| Liście |
Igły 1-2,5(3,5) cm długości, na przekroju kwadratowe, wąskie, ostre i kłujące, ustawione skrętolegle, odstające na wszystkie strony.
|
  
| Kwiaty |
Kwiaty męskie zebrane w krótkie kwiatostany w postaci jajowatych szyszeczek złożonych z licznych pręcików, długości ok. 2,5 cm, początkowo barwy czerwonej, a w okresie pylenia żółtej. Rozrzucone są prawie po całej koronie z największym zagęszczeniem w części górnej.
Kwiaty żeńskie rozmieszczone są tylko w górnej partii korony, tworzą czerwone (czasem zielone) szyszeczkowate kwiatostany, długości 3-5 cm, zbudowane z łusek nasiennych z 2 zalążniami na wewnętrznej stronie oraz z małych łusek okrywowych. Po zapyleniu i zapłodnieniu zalążków szyszki zmieniają barwę na brunatną i rozrastają się. Przed zapyleniem sterczą do góry, a później zwisają w dół.
|
| Kwitnienie |
IV-V(VI)
|
| Owoce |
Szyszki długości 10-15(20) cm, cylindryczne, zwieszone. Łuski nasienne różnego kształtu, zwykle języczkowato wydłużone i ząbkowane, czasem zaokrąglone. Po dojrzeniu żółtobrązowe, po wysianiu nasion szyszki opadają w całości.
Pierwsze szyszki pojawiają się w wieku 25 lat.
|
  
| Nasiona |
Barwy jednolito ciemno-rdzawo-brązowej. Mają 4-5 mm długości, na jednym końcu owalnie zaokrąglone, na drugim spiczasto wydłużone, o brzegach okrywy lekko śrubowato skręconych. Skrzydełka złociste, jednostronne, zaokrąglone u wierzchołka i zwężające się ku nasionom, i obejmujące je z jednej strony łyżeczkowato.
Masa 1000 nasion zebranych w Polsce waha się w granicach 3,0-12,5 g.
|
 
| Występowanie |
Północna Europa oraz góry środkowej i południowej Europy. W Polsce pospolity w Sudetach i Karpatach Zachodnich, rzadko w Karpatach Wschodnich. Poza górami w Polsce południowej, wschodniej i północno-wschodniej, na pozostałym obszarze sadzony.
|
| Siedlisko |
Gatunek reglowy. Główny składnik lasów górskich w reglu górnym.
|
| Gleba |
Świeża, gliniasto-piaszczysta.
|
| Wymagania |
Wrażliwy na zanieczyszczenie powietrza. |
| Zastosowanie |
Roślina ozdobna, może być sadzona na wysokie zimozielone żywopłoty, znosi cięcie.
Olejek świerkowy używany jest do produkcji kosmetyków.
|
| Właściwości lecznicze |
Surowiec - żywica, igły i młode pędy.
Składniki chemiczne - w skład żywicy świerkowej wchodzą pinen, kamfen, felandren, kadynen i inne.
|
| Odmiany |
Bardzo wiele odmian ozdobnych.
|
|
Przyroda 
